2022 yılının Mart ayından bu yana “Tenedos’tan Bozcaada’ya Bağcılık” başlığı altında geçmişi binlerce yıla dayanan, çok kültürlü bir yapıya sahip olan, geleneksel ve modern olanı bir arada barındıran ancak bugün bir sonraki nesle aktarmada çeşitli güçlüklerle karşı karşıya olan ada bağcılığı üzerine bugün halen Bozcaada’da bağ sahibi, bağ emekçisi, üzüm yetiştiricisi, şarap üreticisi, tüccarı, yeni bağcısı, eski bağcısı, akademisyeni ve uzmanı ile 40’a yakın derinlemesine görüşme yaptık; aynı zamanda bağları dört mevsim gözlemledik, bağcılığın bitmek bilmez faaliyetlerini kayıt altına aldık.
Bu kayıtlardan, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen CultureCivic Kültür Sanat Programından aldığımız destek ile herkesin erişimine açık, zamanla yeni anlatılarla çoğalmaya teşne dijital bir arşiv oluşturduk. Çünkü bu hafızanın gelecek nesillere, belli bir estetikle taşınmasını sadece bilginin değil, pratiğin de sürdürülebilirliği açısından elzem görüyoruz.
Mesela adada yemeye bir salkım üzümün bulunamadığı günleri bugün tahayyül etmesi oldukça güç ya da İstanbul’a kamyonlar dolusu çavuş üzümünün günlerce nakliye edilişini… fakat önemli olan ortak aklın hastalıklar, salgınlar, ekonomik kötü gidişat gibi zorlukları nasıl aştığı, ekonomik bir geçim faaliyeti olduğu kadar kültürel de bir faaliyet olan bağcılığın tarihsel olarak ne gibi dirençlilikler geliştirdiği. Çünkü, iklim krizi ve ekonomik belirsizliklerle dolu 21.yüyzyılda bu deneyimlere her zamankinden daha da fazla ihtiyacı var her yeni neslin. Hataları tekrarlamamak, öngörü sahibi olabilmek ve mevcut olanı daha ileriye götürebilmek için en çok da.
Aşağıda tüm bu deneyimleri bizzat kendi anlatılarından izleyip dinleyebileceğiniz Bozcaadalı bağ insanlarını ve adanın tarihine dair uzmanları bulacaksınız. Sanıldığından çok daha eskiye dayanan ada bağcılığının tarihi, adada turizm ile bağcılığın arasındaki ilişki, 1990’lardan itibaren adada değişmeye başlayan dikim teknikleri, üzümün ekonomik yolculuğu, floksera hastalığı sonrasında adayla tanışan üzüm türleri, bedensel işgücüne dayalı üzüm yetiştiriciliğinden makineleşmeye, bağcılığın tarihsel ve mevsimsel döngüsüne dair birçok ilgi çekici fikir ve anı bu anlatılarda sizlerle buluşmaya hazır.
İyi seyirler.
